آشنایی با هوش مصنوعی
(به اختصار: AI) Artificial intelligence
خیلی از افراد هنوز هم با شنیدن واژه هوش مصنوعی به ربات ها فکر می کنند و تصور می کنند که منظور از هوش مصنوعی همان ربات های بی احساسی هستند که برای انجام راحت تر کارها طراحی شدهاند و قرار است در آینده جای انسان ها را بگیرند. مسئول این نوع تفکر به احتمال زیاد فیلم های علمی و تخیلی است اما واقعیت با آنچه که تصور می شود تفاوت دارد.
هوش مصنوعی به انگلیسی Artificial intelligence که به طور مخفف آن را AI نیز مینامند، در واقع تکنولوژی است که به نحوی قابلیت تفکر دارد. البته این قابلیت تفکر با چیزی که ما به عنوان تفکر انسانی میشناسیم تا حد زیادی تفاوت دارد، اما در حقیقت سعی دارد تا از آن تقلید کند.
هدف اصلی
تولید ماشینهای هوشمندی است که توانایی انجام وظایف نیازمند به هوش انسانی را داشته باشد.
مبانی و روش
هوش مصنوعی در حقیقت نوعی شبیه سازی هوش انسانی برای کامپیوتر است. لذا هوش مصنوعی «فقط» با تقلید از هوش و رفتار انسانی تلاش می کند شبیه انسان رفتار کند
واقعیت و خیال
آنچه تا کنون وقوع یافته و هر چه نشانه از وقوع احتمالی دارد با تبلیغ هالیوودی از هوش بسیار متفاوت هست.
راهبرد اصلی
هوش مصنوعی ابزاری در خدمت دین
شکی نیست برای تحقق «تمدن اسلامی» در «گام دوم انقلاب» مسیری طولانی و پیچیده در پیش می باشد، و ضرورتا نیاز به تولید انبوهی از معارف دینی با همان روش «فقه جواهری» و «حکمت صدرایی» می باشد و این خود «چالشی خطیر» هست.
رهایی از این چالش خطیر با «خیل کثیری» از «دستیاران هوشمند» ممکن میباشد. لذا کلان پروژه «هوش مصنوعی و علوم اسلامی» ضرورت یافت.
دستیار هوشمند فقیه
- یاد می گیرد : از انبوه داده و فعالیتهای انسان با روشهای علمی
- فحص می کند : در منابع جدید و حجیم با سرعت بالا جستجو کرده و یادگیری قبلی را تطبیق می دهد
- استدلال ورزی می کند : با الگوگیری از منطق فکری، تلاش میکند از روش استدلال انسان تقلید کند
- توضیح می دهد : مقدمات و مراحل ( روش نتیجه گیری خود ) را توضیح می دهد
خدمات هوش مصنوعی
خدمات هدفی که به دنبال تحصیل و ارائه آن به جامعه محققین علوم اسلامی هستیم
نوشتار
نگارش ماشینی دانش حاصل شده(با آموزش قواعد صرفی و نحوی به ماشین)، ترجمه دانش به زبانهای گوناگون
بیایید هم افزا بشویم
انبوه نیاز و مسائل حل نشده جامعه که نیازمند استفاده از هوش مصنوعی هست بسیار بیشتر از منابع انسانی و مالی است، پس بایستی برای حذف کار تکراری ریل گزاری کرد
هوش مصنوعی توضیح پذیر
هوش مصنوعی، با تقلید از هوش انسانی تلاش می کند شبیه انسان رفتار کند اما باید توجه داشت هوش مصنوعی قابلیت درک ندارد چون «روح » مدرک ندارد. هوش مصنوعی از یک نظر به دو نوع زیر تقسیم میشود:
- هوش مصنوعی توضیح پذیر(XAI: Explainable artificial intelligence)
- هوش مصنوعی تفسیر پذیر (IAI: Interpretable Artificial Intelligence)
منظور از هوش مصنوعی توضیح پذیر به زبان ساده یعنی بتواند دلایل و مقدمات نتیجه گیری خود را نیز توضیح دهد. هدف ما رسیدن به تولید خیل متنوعی از دستیاران هوشمند هست که علاوه بر خدمت به محققین و فقیهان بتواند نحوه استدلال یابی خود را توضیح دهد
ماموریت و چشم انداز
این طرح ماموریت خود را افزایش عمق، سرعت و وسعت در فرآیند ساخت تمدن اسلامی از منبع قرآن و عترت با ابزار علوم رایانه¬ای می¬داند. اجرای این طرح زمینه لازم برای جهش علمی در فرآیند استنباط احکام در سطح گسترده و شکلدهی فقه¬های کاربردی را فراهم می¬آورد و در نتیجه گامی موثر برای تولید علوم انسانی اسلامی و به تبع آن شکل گیری تمدن اسلامی برداشته خواهد شد.
کار گزاران طرح، قصد دارند تا سال 1408 ضمن استفادهی کامل از ظرفیتهای موجود و رصد کردن امور حیاتی و ضروری، اولین نسخه از سامانهی هوشمند را ارائه دهند و سپس تا سال 1418، ظرفیتهای خدمات هوشمند را روزافزون بیشتر کنند. روند ارائهی این خدمات، در بخش زمانبندی گزارش آماده است
محصولات
محصولات زیر بنا به اقتضائات برای کوتاه مدت طراحی و در حال اجرا می باشند و در ادامه جنبه هم افزایی و هوشمندی آنها تقویت خواهد شد
جستجوی هوشمند «جهد»
ابزاری جهت جستجوی هوشمند منابع اسلامی فریقین که تاکنون مرحله کشف و پردازش موجودیتهای اسلامی محقق شده است
سامانه اشتراک فایل«سحاب»
علاوه بر امکانات معمول اشتراک گزاری در فضای ابری؛بخاطر اتصال به جهد، فایل های متنی شما با قدرت جهد قابل جستجو می باشد
سندنگار تیمی حوزوی «تحریر»
ابزاری بومی شده برای پژوهش گران با امکانات متنوع همچون درج آسان آیات و روایات و فهرست سازی خودکار به همراه امکان ایجاد کتابخانه شخصی
هستان نگار علوم اسلامی «برهان»
به دنبال ایجاد هستان نگاری از علوم اسلامی می باشد که تاکنون ابوابی از قضاء و بیع را به زبان ماشین ترجمه نموده است
سامانه پاسخگویی سوالات «پارسا»
با کمک هوش مصنوعی به دنبال تسریع و تسهیل در پاسخگویی خبرگان به همراه پیشنهادات ماشینی مشابهات و مرتبطات می باشد
گراف موجودیتهای اسلامی«قم نت»
با اتصال و هماهنگ سازی بین ویکی های مطرح اسلامی، گرافی بزرگ از اصطلاحات و مفاهیم و موجودیتهای اسلامی را شامل می شود
هوش مصنوعی و حکمرانی
ساختار و روابط سنتی «دولت-ملت» با ظهور اینترنت و فناوری اطلاعات در حال تبدیل شدن به روابط جدیدی از «شرکت-مشتری» میباشد. که با گسترش فناوری اطلاعات، جهان جدید به وسیلهی اینترنت در حال شبکهای شدن است. لذاست هوش مصنوعی در حیطه های زیر قدرت آفرین هست
باجهش در مولفههای قدرت
با استفاده در حیطه های
- قانون و إعمال قانون
- قضاوت و دستگاه قضاوت
- سلامت و نهادهای مرتبط
- مالی و بانکداری
- فعالیتهای مشارکتی
باتحولدر فناوری های زیر
ارتقاء سطح نفوذ و قدرت در
- فناوری های توزیع ثروت
- فناوری های نظارتی
- فناوری های اقناعی
- فناوری های ارتباطی
باسلطهدر ساختار جامعه شبکهای
ساختار سازی در عناصر جدید قدرت
- فناوری اطلاعات
- جامعه شبکه ای
- مدیریت اطلاعات
- اینرنت، خدمات
- تولید محتوا
مرامنامه کلان پروژه
وجه امتیاز ماموریت
ماموریت خاص
تمرکز بر تولید کاربست هوش مصنوعی توضیحپذیر برای علوم اسلامی را در دستور کار خود دارد.
نگاه احسان محور
با الگو گیری از فرهنگ اربعینی
کلان پروژه سود محور نیست (سهام شخصی نیست) و هرآنچه به بلوغ می رسد، آمادگی در اختیار قرار دادن کد، تجربه، داده و علم آن وجود دارد.
نگاه جهادی
تلاشی مضاعف با حداقل امکانات
اعتقاد ما بر این است با تفکر مدیریت جهادی و دور از دیوان سالاری، در ساختاری چابک ، با حداقل امکانات نتایج خوبی رقم می خورد.
خدمت محور
تعامل سهل و هم افزا
با معماری سرویس پایه، می خواهیم بدون در اختیار گرفتن مالکیت دادههای موسسات و محققین و دانشگاهیان، خدمات فنی و هوشمند بروز ارائه کنیم .
اطلاعات بیشتر
- همه
- همراهان
- پیشنیه
- سایر
همراهان و حامیان
سوالات پرتکرار
برخی از سوالاتی که مخاطبان در مواجهه ابتدایی می پرسند
-
مالک این پروژه کیست؟
هر چند پروژه هوش مصنوعی و علوم اسلامی با درایت و حمایت حضرت آیت الله اعرافی و راهبری دکتر بهروز مینایی در موسسه اشراق و عرفان شروع شد، و در ادامه همراهان بسیاری داشت، اما با توجه به مرامنامه اربعینی، صاحب امتیازش عموم جامعه محققین شیعه ناب اسلامی می باشد و با مشارکت مجموعه های متنوع در حال پیش روی می باشد.
-
آیا هوش مصنوعی می خواهد ربات مجتهد به جای انسان طراحی کند؟
مسلما خیر. ماشین قوه مدرکه ندارد و نمی تواند داشته باشد، هر چه انجام می دهد تقلیدی سریع و وسیع از هوش ظاهری انسان می باشد. این پروژه به دنبال تولید فقیه یار توانمند هوشمند در زمینه های متنوع می باشد.
-
چگونه می توانیم از این کار حمایت کرد؟
از هر نوع حمایت استقبال می شود، از حمایت معنوی، تبلیغی تا حمایت داده ای و مالی و فنی و تحقیقی و تجهیزاتی هر مقدار که باشد با ما ارتباط بگیرید.
-
نیازمندی یادگیری هوش مصنوعی چیست؟
پیش برد فناوریهای هوشمند وابسته به دو رکن اساسی میباشد : یکی استفاده از الگوریتم های برنامه نویسی مناسب و دیگری یادگیری ماشین از داده ها یا رفتارهای انسانی. که یادگیری ماشین عمدتا از چند راه زیر امکان دارد :
- داده انبوه علوم اسلامی (ساختیافته یا نیمه ساختیافته)
- برچسب گذاریهای خبرگانی در علوم اسلامی
- انبوه تاریخچه (log) فعالیتهای محققین در زیست بوم پژوهشی
-
محصول اعجاب آور هوش مصنوعی در دنیا چیست؟
به مرور پروژه های هوشمند جالب در دنیا در حال تولید هستند که به عنوان نمونه موارد زیر قابل بررسی می باشد :
- ChatGPT : می توان با انواع سوالات علمی و حتی فلسفی با یک ربات گفتگو کرد
- LaMDA : مدل زبانی گوگل برای مکالمه با انسان (مخفف Language Model for Dialogue Applications)
- PaLM : مخفف Pathways Language Model که میتواند ازپسِ کارهایی برآید که LaMDA نمیتواند انجامشان دهد؛ کارهایی مثل حل مسائل ریاضی، کدنویسی، ترجمهی زبان برنامهنویسی C به پایتون و توضیحدادن لطیفه.
-
آیا ماشینهای هوشمند می توانند خودآگاه شوند؟
دقت شود در هوش مصنوعی مسئله خودآگاهی سیستم نیست؛ بلکه تظاهر به خودآگاهی است . این بدین معنی نیست تاثیر غیرقابل کنترل در زندگی انسان نمی تواند بگذارد بلکه ممکن است و باید برنامه داشت. چراکه انسان با سیاست غلط خود در مثل محیط زیست یا سبک زندگی مغلوب عکس العمل طبیعی خلقت شدند